Friday, June 1, 2012

ԿԱՍԻՈՍ ԼՐԱՏՈՒ - Թիւ 1 - Հունիս 2012


ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆ

ԷՋ
 2     Խմբագրութեան խօսքը – Ինչո՞ւ « Լրատուն »
 3    Հայ Գիրքի Տպագրութեան 500 ամեակ – Ամփոփեց՝ Րաֆֆի Ճուրեան
 5     Հայ Գիրքի Տարի – Համադրեց՝ Յասմիկ Աւագեան – Սաղտըճեան
 6     Յունիսի 1ը Մանուկներու Պաշտպանութեան Միջազգային Օր 
                                           Համադրեց Յասմիկ Աւագեան – Սաղտըճեան
 7     Մանկագիր Ղազարոս Աղայեան – Գրական Գործունէութեան 150 ամեակ
 9     Հայրերու Օրը – Համադրեց՝ Նայիրի Կարճիկեան - Մելքոնեան
10     Հայրերու Օր – Թատերախաղ – Գրեց Անի Չիւրիւքեան - Աբէլեան
13     Ի՞նչ կը մտածեն զաւակները իրենց հայրիկին մասին
        Մեր Պատանի Գրիչ Շարժողները
13     - Հեծանիւս – Յովակ Կարօ Աբէլեան
14     - Ընկերուհիս (բանաստեղծութիւն) – Լիլիթ Պօյմուշաքեան
14     - Ապրիլ 24ի Յիշատակը (բանաստեղծութիւն) - Մեղեդի Պետրճիքեան
15     - Մայրս (բանաստեղծութիւն) - Պայքար Ղազարեան
15     Մշակութային Լուրեր
19     Հայերէն Ճիշտ Գրենք ու Խօսինք Պատրաստեց ՝ Րաֆֆի Ճուրեան
20     Ժամանց – Խաչբառ Թիւ 1 Պատրաստեց՝ Րաֆֆի Ճուրեան


2
 Խմբագրութեան խօսքը:
Ինչո՞ւ Լրատուն
Քեսապի Համազգայինի Համօ Օհանջանեան Մասնաճիւղի վարչութիւնը , մի քանի ամիս առաջ , գեղեցիկ գաղափարը ունեցաւ հիմը դնելու Գրական Խմբակ ի մը , որուն պարտականութիւններէն մին էր Գրական Լրատուի մը հաստատումը :
Լրատուին նպատակն է ՝
 ա) Քեսապի եւ շրջակայքի հայութեան մատակարարել Գրական , գեղարուեստական, կրթական լուրեր , անոնք ըլլան հայկական թէ միջազգային . միեւնոյն ատեն տեղեկութիւն տալ Քեսապի մէջ տեղի ունեցած եւ ունենալիք մշակութային , հոգեւոր , մարզական եւ այլ ձեռնարկներուն մասին .
 բ) Քաջալերել քեսապցի բոլոր գրիչ շարժողները , յատկապէս պատանիներն ու երիտասարդները , Քեսապի մէջ բնակող թէ Քեսապէն դուրս , յայտնաբերելու համար գրական տաղանդներ .
գ) Ծանօթացնել հայ մշակոյթի ինչպէս նաեւ հայ մշակոյթի հետ առնչուած ոչ հայ մշակոյթի ջահակիրներ եւ հրատարակութիւններ . դ) Տեղեկացնել , թէ ինչ միջոցներով կարելի է «թեքնօլօճի»ն օգտագործել ի սպաս հայ մշակոյթին ՝ ընթերցողին ծանօթացնելով ելեկտրոնային սիսթեմներ եւ ծրագիրներ :

Գրական Խմբակի վարչութիւնը կեանքի կոչեց Լրատուի խմբագրական կազմ մը յանձինս՝ Տիկնայք Անի Չիւրիւքեան - Աբէլեանի , Յասմիկ Աւագեան -Սաղտըճեանի , Նայիրի Կարճիկեան - Մելքոնեանի եւ Տիարք՝ Րաֆֆի Ճուրեանի եւ Նշան Պասմաճեանի :
Լրատուին պաշտօնական անունն է: Կասիոս Գրական Լրատու

Պիտի փորձենք զայն հրապարակել ամսական դրութեամբ եւ ցրուել ելեկտրոնային միջոցներով , միեւնոյն ատեն՝ տպագրուած : Կոչ կ'ուղղենք բոլորին , յատկապէս շրջանի հայորդւոց , նեցուկ կանգնիլ այս հանդէսին , բերելով իրենց մասնակցութիւնը յօդուածներով , պատմուածքներով , բանաստեղծութիւններով , մշակութային լուրերով : Կը խնդրենք նաեւ պատկան կազմակերպութիւններէն կանխաւ տեղեակ պահել խմբագրութիւնս իրենց կազմակերպած ձեռնարկներուն մասին , որպէսզի կարելի ըլլայ լաւագոյնս արձագանգել անոնց սոյն Լրատուին միջոցաւ :
(Խմբագրութիւն)

3
ՀԱՅ ԳԻՐՔԻ ՏՊԱԳՐՈՒԹԵԱՆ 500 ԱՄԵԱԿ
2012 տարին կը հանդիսանայ Հայ գրականութեան համար մեծագոյն նուաճումներէն ՝ Հայերէն առաջին գիրքի տպագրութեան հինգ հարիւր ամեայ տարեդարձը :
1512ին Յակոբ Մեղապարտ կը հրատարակէ հայերէն տպագիր առաջին գիրքը Վենետիկի մէջ : Ան հրատարակած է հինգ տպագիր գիրքեր՝ 1- «Պարզատումար», 2- «Պատարագատետր», 3- «Ուրբաթագիրք», 4- «Աղթարք», 5- «Տաղարան». ըստ մասնագէտներու եւ բանասէրներու՝ «Ուրբաթագիրքը» անոնց առաջինը կը թուի ըլլալ:

Ո՞Վ Է ՅԱԿՈԲ ՄԵՂԱՊԱՐՏ : Հինգ գիրքերու հրատարակութեամբ Յակոբ Մեղապարտ մտաւ մեր պատմութեան մէջ : Շնորհիւ անոր նախաձեռնութեան , Հայերը ազգերու մէջ կը գրաւեն տասներորդ տեղը տպագրութեան գիւտի օգտագործումին ` ի սպաս մշակոյթին : Կցելով հանդերձ իր անունը հրատարակած գիրքերուն , Մեղապարտ կը մնայ ամփոփուած հմայիչ խորհուրդի մը մէջ: Պատմագիր Քալեմքեարեան կը միտի Մեղապարտին մէջ տեսնել Հայ Կաթողիկէ քահանայ մը եւ երեւոյթները նպաստաւոր կը համարէ իր տեսակէտը փաստելու համար: Իսկ պատմաբան Ռաֆայէլ Իշխանեան բացարձակ կը մերժէ նման կարելիութիւն:
Ինչ փոյթ թէ Մեղապարտ ո՞ր Եկեղեցիին կամ դաւանանքին կը պատկանէր : Որպէս Հայ ան ունեցած է ռահվիրայի համարձակութիւն՝ տպագրական արհեստը ծառայեցնելու Հայ մշակոյթին : Ասիկա անոր մեծագոյն արժանիքն է , որ կը ներդաշնակուի որքան «Կաթողիկէ» ՝ նոյնքան «Առաքելական» քահանայի հանգամանքին հետ:

«ՈՒՐԲԱԹԱԳԻՐՔԻ»ՄԱՍԻՆ
«ՈՒրբաթագիրք»ը կը բաղկանայ մօտաւորապէս 125 էջերէ , հրատարակիչն է Յակոբ Մեղապարտ , իսկ տպարանը D.I.Z.A. Վենետիկ , 1512-1513: Ունի

4
ենթաբաժանումներ . բուն «Ուրբաթագիրքը» , որ աղօթքներու գիրք մըն է , կը հաշուէ 48 էջեր . ենթաբաժանումներն են.«Աղաւթք Սրբոյն Կիպրիանոսի»,
«Պատմութիւն Յուստիանէ Կուսին», «Մաղթանք Առ Սուրբսն», «Աղաւթք Սրբոյն Գրիգորի Նարեկացւոյ», «Բժշկութիւն Աւետարան», «Աղաւթք Սրբոյն Փոկաստու Հայրապետի»,«Վասն Գանի», «Գիր Աւձահարի», «Գիր Չար Ակին»:

ԻՆՉՈ՞Ւ ՎԵՆԵՏԻԿ : Կիլիկիոյ թագաւորութեան աշխարհագրական դիրքին նպաստաւոր ըլլալը Վենետիկցի վաճառականներուն ուշադրութենէն չէր կրնար վրիպիլ , ուստի անոնք մաքսային համաձայնութիւններ կը կնքեն Հայկական Կիլիկիոյ Լեւոն Բ. թագաւորին հետ : Այդ համաձայնագիրը կ'արդիւնաւորուի խիտ վաճառականական երթեւեկով Իտալիոյ եւ Կիլիկիոյ միջեւ . Կիլիկիա կայք կը հաստատեն Վենետիկցիներ իսկ հայկական գաղութ կը հիմնուի Ճենովայի , Լիվորնոյի , Հռոմի եւ մանաւանդ Վենետիկի մէջ : ԺԴ. ԺԵ. դարերուն, Իտալական թերակղզիին ամբողջ տարածքին վրայ հայկական վանքեր , եկեղեցիներ ու հիւրանոցներ անհաւատալիօրէն կը բազմանան:

1465ին , Կիւթէմպերկի երկու գործակիցներ կ'անցնին Իտալիա եւ կը հաստատուին Վենետիկ : 1475-1500 հոն կը հիմնուին 200-է աւելի տպարաններ : 1498-ին Իտալացի Տիմոքրիթոյ Թերաչինայ խնդրանք կը ներկայացնէ քաղաքական իշխանութեան, ձեռք ձգելու համար մենաշնորհը իր տպարանին մէջ հայերէն գիրքեր տպելու:Այդ մենաշնորհէն մօտ 15տարիներ ետք , Յակոբ Մեղապարտի հրատարակչութեամբ D.I.Z.A. սկզբնատառերով նշանակուած ՝ լոյս կը տեսնեն հայերէն տպագիր առաջին մատեանները:
Ամփոփեց՝ Րաֆֆի Ճուրեան
Բնագրին հեղինակ ՝ Հայր Մեսրոպ Վրդ. Ճուրեան , «Զուարթնոց» Պարբերաթերթ , 2011-համար 22

5
ՀԱՅ ԳԻՐՔԻ ՏԱՐԻ
Հայ գիրքի տպագրութեան 500 -ամեակի եւ Իւնեսքոյի կողմէ Երեւանը Համաշխարհային Գիրքի Մայրաքաղաք հռչակելու առիթով , Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոսը 2012 թուականը հռչակեց Հայ Գիրքի Տարի: Սոյն պատգամը կը պարտաւորեցնէ Հայ ժողովուրդի զաւակները իրենց ուշադրութիւնը կեդրոնացնելու եկեղեցւոյ եւ ազգի էութեան հետ շաղախուած եւ պատմութեան հետ նոյնացած հայ գիրքին վրայ: Արդարեւ, Ոսկեդարէն մինչեւ մեր ժամանակները հայ գիրքը եղաւ ամէնօրեայ աղբիւր լոյսի , ինչպէս նաեւ ուղեցոյց ու ճանապարհ հայաօծ կեանքի:

Տպագրութեան գիւտը մարդկային կեանքի խոշորագոյն երեւոյթներէն մէկն է : 1455ին , գերմանացի Եոհան Կիւթենպէրկ կատարեց շարժական տառերով գիրք տպագրելու գիւտը եւ այդպիսով քաղաքակրթութիւնը թեւակոխեց զարգացման նոր հանգրուան մը : 57 տարի ետք ,1512ին , Վենետիկի մէջ լոյս կը տեսնէ առաջին հայ տպագիր գիրքը՝ շնորհիւ Յակոբ Մեղապարտին : Ան կը հրատարակէ հինգ գիրք՝ «Ուրբաթագիրք» , «Պատարագատետր», «Աղթարք», «Պարզատումար» եւ «Տաղարան» : Իտալիոյ, Ֆրանսայի եւ Հոլանտայի հայ հրատարակիչներու շարքին իր բացառիկ տեղը կը գրաւէ Ոսկան Երեւանցիի 1664 թուականին հիմնած տպարանը : Այս տպարանը կը հրատարակէ , Աստուածաշունչի կողքին(1666-68) , Մովսէս Խորենացիի «Գիրք Աշխարհաց»ը (1668) , Վարդան Այգեկցիի «Աղուէսագիրք»ը (1668) , Առաքել Դաւրիժեցիի «Գիրք Պատմութեանց»ը (1669) եւ աշխարհաբարով լոյս տեսած աաջին գիրքը՝ «Արհեստ Համարողութեան» (1675) ։ Եւ այսպէս, հայ տպագիր գիրքը ո՛չ միայն իր կարեւոր տեղը կը գրաւէ ընդհանրապէս տպագրութեան պատմութեան մէջ, այլ նաեւ կը դառնայ ընկերն ու ուղեցոյցը լուսածարաւ հայ մարդուն, ոգեղէն հացը՝ հայու սեղանին, անմահութեան ճրագը՝ խաւարին դէմ դարեր շարունակ մարտնչած հայ ժողովուրդին : 1727էն սկսեալ հայ տպագրութեան մէջ առանցքային դեր ունեցաւ Մխիթարեան Միաբանութւնը ։ Վենետիկի հեռաւոր կղզիէն 270 անուն թանկարժէք հատորներ լոյս տեսան , ինչպէս Մխիթար Սեբաստացիի «Դուռն Աշխարհաբար Լեզուի» (1727), Հայր Միքայէլ Չամիչեանի «Քերականութիւն Հայկազեան Լեզուի» ծաւալուն աշխատասիրութիւնը (1779) , Ղազար Փարպեցիի «Պատմութիւն Հայոց»ը (1793) եւ լեզուաբանական , պատմագիտական , գրական ,թարգմանական բազմատասնեակ հատորներ ։ Արդարեւ, Սիմէոն Երեւանցի Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի հետեւողական ճիգերուն շնորհիւ, 1771ին , Ս. Էջմիածնի մէջ սկսաւ գործել Հայաստանի հողին վրայ հիմնադրուած առաջին հայկական տպարանը՝ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ անունը կրող ։ 1772ին, Շահամիրեանները

6
Հնդկաստանի Մատրաս քաղաքին մէջ հիմնեցին իրենց տպարանը , ուրկէ լոյս տեսան Յակոբ Շահամիրեանի «Նոր Տետրակ եւ Նշանաւոր Այլ Երկեր» ը ։ Այլ հայ գաղութներ անմասն պիտի չմնային հայկական տպարան հիմնելու համընդհանուր շարժումէն ։ Անգամ մը եւս հայ կեանքը պիտի հարստանար հայ գիրի ու գիրքի ճամբով փոխանցուող հոգեմտաւոր արժէքներով ։ Աշխարհասփիւռ հայուն պարտքն է յատուկ կարեւորութիւն ընծայել հայ գիրքին, որպէս կենսատու աղբիւր մեր հոգեմտաւոր արժէքներուն ու աւանդութեանց , մեր մշակութային եւ ազգային ժառանգութեան , ինչպէս նաեւ որպէս ազդու միջոց ՝ հայակերտման ու հայապահպանման :

Յունիսի 1 ը 
Մանուկներու Պաշտպանութեան Միջազգային Օր
Յունիսի 1ը միջազգային հանրութիւնը կը նշէ որպէս մանուկներու պաշտպանութեան միջազգային օր , որ կը համարուի միջազգային հնագոյն տօներէն մին : Այս օրը սահմանուած է 1925 թուականին՝ Ժընեւի մէջ մանուկներու պաշտպանութեան նուիրուած համաշխարհային գիտաժողովին ընթացքին : Տօն հռչակուած է 1949 ի Նոյեմբերին կայացած Կիներու Միջազգային Ժողովրդավարական Դաշնութեան նստաշրջանին : Տօնը առաջին անգամ նշուած է 1950ին :

1992 ին ՀՀը վաւերացուցած է 1989ին ՄԱԿի Ընդհ. Ժողովին կողմէ ընդունուած մանուկներու իրաւունքներու մասին համաձայնագիրը:
Ինչո՞ւ Յունիս 1ը : Ըստ վարկածի մը , Սան Ֆրանսիսքոյի Չինաստանի հիւպատոսը կը հաւաքէ բոլոր չին որբ երեխաները եւ անոնց համար կը կազմակերպէ տօնախմբութիւն: Այդ օրը կը համընկնի 1925 Յունիս 1ի Ժընեւի գիտաժողովին :
Մանուկներու Պաշտպանութեան Օրը ունի իր դրօշը: Կանաչ ֆօնին վրայ պատկերուած է երկիր մոլորակը , որը կը խորհրդանշէ մեր ընդհանուր տունը , իսկ անոր շուրջը ՝ կարմիր , կապոյտ , դեղին, սեւ ու սպիտակ պատկերներ , որոնք կը խորհրդանշեն բազմազանութիւն եւ համբերութիւն:

Տօնին խորհուրդն է ՝ աշխարհի մանուկները պատերազմի վտանգէն զերծ պահելը , անոնց առողջութիւնը պահպանելը , պատշաճ կրթութիւն ու դաստիարակութիւն ստանալու իրաւունք ապահովելը:
Համադրեց՝ Յասմիկ Աւագեան-Սաղտըճեան
 
7
Մանկագիր Ղազարոս Աղայեան
Գրական Գործունէութեան 150 ամեակ

Ծնած է 4 Ապրիլ 1840ին Թիֆլիսի մօտակայ Բոլնիս-Խաչեն հայաբնակ գիւղը: Սկզբնական կրթութիւնը ստացած է ծննադավայրին մէջ: 1853ին կը յաճախէ Թիֆլիսի Ներսիսեան Վարժարանը , մէկ տարի յետոյ ինքնակամ կը հեռանայ վարժարանէն , այնուհետեւ իր գիտելիքները կը լրացնէ ինքնակրթութեամբ : 1869 ին կը նշանակուի Ս. Էջմիածնի տպարանին կառավարիչ եւ կը խմբագրէ «Արարատ» ամսագիրը (1869-70): Այնուհետեւ, իբրեւ ուսուցիչ, կը դասաւանդէ Ախալցխայի , Ալեքսանդրապոլի , Երեւանի եւ Շուշիի թեմական դպրոցներուն մէջ (1870–1882): Շրջան մը նաեւ կ'ըլլայ Վրաստանի եւ Իմերեթիայի հայկական դպրոցներու թեմական տեսուչ :

Հայ մանկագրութեան արժանաւոր ներկայացուցիչը եղաւ Ղազարոս Աղայեան , որ նուիրուեցաւ հայ նորահաս սերունդներու բազմակողմանի զարգացման : Անոր համար Հայոց Ազգային Զարթօնքը յառաջ մղելու յանձնառութիւնը եղաւ մղիչ ուժ ու առաջնորդող սկզբունք ։ Հաւատաց իր ժողովուրդին աշխատասիրութեան եւ անոր վրայ խարսխեց մանկավարժական իր ողջ փիլիսոփայութիւնը : Իբրեւ մանկավարժ¬տեսաբան՝ Ղազարոս Աղայեան գրքունակ չեղաւ բնաւ, այլ կենսափորձով բիւրեղացուց նորահաս հայորդիներու դաստիարակութեան պատասխանատու գործը : Աղայեան պատգամեց ՝ «Յաճախ շատ գիտուն փրոֆէսէօրը պիտանի չէ որպէս ուսուցիչ . աշակերտը պիտի հասկնայ , մարսէ այն , ինչ որ կը սորվի վարժապետէն , որպէսզի ան ոչ թէ մէկ անշունչ բառագիրք դառնայ , այլ նախապատրաստուի ըլլալու կենդանի եւ առողջ դատողութիւն ունեցող մարդ » :

Աշխատասիրութիւնը միայն խօսք եւ քարոզ չէր այս մեծ հայուն համար ։ Իր անձին ու կեանքին կենդանի օրինակով դաստիարակեց սերունդները , որոնց շարունակ յիշեցուց , թէ լիարժէք մարդ դառնալու համար նախապայման են երկու հիմնական սկզբունքներ . նախ մայրենի լեզուին պաշտամունքը , ապա՝ մարդուն տրուած աստուածային գերագոյն պարգեւը , որ սէրն է դէպի մարդն ու մարդկայինը։
 
8
Աղայեան կը գրէ՝ « Բաւական չէ ազգասէր եւ հայրենասէր ըլլալը , պէտք է քիչ մըն ալ լեզուասէր ըլլալ . պէտք է սիրել, պաշտել, գգուել հարազատ մօր հարազատ լեզուն»:
Ան հրատարակած է «Մայրենի Լեզու» դասագիրքերու շարքը ՝ Կովկասի հայոց դպրոցներուն համար:
Աղայեան կը նկատուի հայ առաջին մեծանուն մանկագիրը : Հէքեաթները Աղայեանին ստեղծագործութեան մէջ մեծ կշիռ ունին: Ան հէքեաթը համարած է մանուկներու դաստիարակութեան կարեւոր միջոցը: Անոր լաւագոյն հէքեաթներու շարքին կը պատկանին «Արեգնազան», «Հազարան Բլբուլ», «Անահիտ», «Անտառի Մանուկը» եւ այլն.: «Անահիտ»ը կը նկատուի հայ հէքեաթագրութեան հիմնաքարը: (Կարելի է այս գիրքերը կարդալ այցելելով՝
www.gisher.ru/ghazaros-aghayan-t2098.html ,
www.gisher.ru/ghazaros-aghayan-t1911.html կայքէջները :
Աղայեան իր ետին թողուց բազմատեսակ գրականութիւն։ Առաջին տպագիր գործը եղաւ «Հարկաւոր է Օգնել Չքաւորներին» բանաստեղծութիւնը , 1862ին ։ Իր «Արութիւն եւ Մանուէլ» գործով (1867), Աղայեան հիմը դրաւ ինքնակենսագրական վէպին՝ հայ նոր գրականութեան մէջ :
Աղայեան հարստացուցած է հայ թարգմանական գրականութիւնը ռուս եւ եւրոպական դասական գրողներէն կատարած թարգմանութիւններով : Թարգմանած է Ի.Կռիլովի , Ֆ. Շիլլերի , Հ. Հայնէյի , Լ. Թոլսթոյի , Ու. Շէյքսփիրի գործերը:
1902ի Մայիսին մեծ շուքով տօնուեցաւ Ղ. Աղայեանի գրական գործունէութեան 40-ամեակը:
Աղայեան իր մահկանացուն կնքեց 1911 թուականի Յունիսի 20ին ՝ Թիֆլիս:
 
9
Հայրերու Օրը
Հայրերու Օրուան Գաղափարը Եւ Նախաձեռնութիւններ

Նախ ՝ ինչպէ՞ս ծնունդ առած է Հայրերու Օրը ։
 
Դրուագ Առաջին
1907ի Դեկտեմբերին, Ա.Մ.Ն.իՎըրճինիա նահանգի Մոնանկա քաղաքին մերձակայքը կը պատահի հանքային պայթիւնային ծանր աղէտ։ Կը մահանան 361 անձեր, մեծ մասը՝ աշխատաւորներ , մեծամասնութեամբ ՝ հայրեր:
Զգայուն աղջիկ մը , Կրէյս Կոլտըն Քլէյթըն, աղէտին պատճառած տխուր ազդեցութեան տակ , Central United Methodist Churchի քարոզիչէն կը խնդրէ, որ Կիրակի մը աղօթքը յատկացնէ աղէտեալ հայրերու յիշատակին։

Խնդրանքը կը կատարուի 1908ի Յունիս 5ին։ Կրէյսին մտքին մէջ , Հայրերուն յատուկ օր յատկացնելու գաղափարը առաւել եւս կը շեշտուի, որովհետեւ միեւնոյն ժամուն , իր ապրած շրջանէն 17 մղոն հեռաւորութեան վրայ , Կրաֆթընի մէջ, տեղի կ՛ունենար Մայրերու օրուան հանդիսութիւն։ Կրէյս կը մտածէ , թէ ինչո՞ւ ընտանիքին մէջ միայն Մայրերը պիտի ըլլան մեծարանքի երախտաւորները…
 
Դրուագ Երկրորդ

Ազնուական տիկին մը՝ Սոնորա Սմարթ Տոտ (Sonora Smart Dodd), որ խանդաղատանքով կը հետեւէր Մայրերու օրուան հանդիսութեանց , բարի նախանձ մը սրտին մէջ՝ կը մտածէ , թէ ինչո՞ւ Մայրերու օրուան հիմնադիր Աննա Ժարվիսի օրինակով , իր կարգին ի՛նք եւս չհետապնդէ իրականացնելու Հայրերուն նուիրուած օր մը : Արդարեւ , երբ իր մայրը մահացած էր , ինք եւ իր 5 եղբայրներն ու քոյրերը մնացեր էին իրենց հօրը խնամքին ենթակայ։
Տիկին Սոնորա կը լծուի աշխատանքի՝ պաշտօնականացնելու Հայրերուն օրը . եւ 19 Յունիս 1910ին , ան կը յաջողի կազմակերպել հայրերուն նուիրուած առաջին հանդիսութիւնը ։
Այնուհետեւ , նախաձեռնութեան տուն տուող գաղափարն ու բարոյական արժէքները այնքան ժողովրդականութիւն կը գտնեն , որ 1972ին , նախագահ Ռիչըրտ Նիքսըն կ՛օրինականացնէ Հայրերու օրը եւ զայն կը դասէ ազգային տօներու կարգին , նշելի՝ ամէն Յունիսի Երրորդ Կիրակին։

Անկասկած հաճելի զգացում է մտածել Հայրերու օրուան մասին, որ կը նշանակէ լուսարձակի տակ առնել Հօր ջանասիրութիւնը եւ այն արժանիքներն ու յատկանիշները , որոնք կը մասնաւորեն զինք՝ իբրեւ գլուխ ընտանիքի եւ յանձնառու՝ անոր բարօր կեցութեան։
 
10
Բացայայտ է , որ բոլո՛ր ժողովուրդներուն մօտ բարձրօրէն գնահատուած է հայրութեան գաղափարը , որ արժանիք է եւ պատիւ։
 
Հայրերու Օրը Եւ Հայերը
Բնականաբար Հայրերու օրը մուտք գործեց նաեւ հայ կեանքէն ներս ։ Հայաստանի մէջ պաշտօնապէս ճշդուած Հայրերու օր չկայ ։ Չէ եղած նաեւ արտերկրի հայկական ընկերային-մշակութային կեանքին մէջ ։ Հայր հասկացողութիւնը հայուն համար , կարծէք ունեցած է միայն խորքային բնոյթ ։ Ան ակնածանքի , պատկառանքի , արդարադատութեան լուռ հնչեղութիւն է շրջապատին մէջ :

«Հայր» Բառը
Հայրը՝ խտացումն է նախնիներուն , նահապետներուն , հողին , ծննդավայրին , հայրենիքի գաղափարին ։ Կ՛ըսենք՝ մեր նախահայրերը , մեր հայրենիքը…
Ժողովուրդը , յայտնի իր կրօնասիրութեամբ՝ իր Աստուծոյն եւ եկեղեցւոյ ու ժողովուրդի ծառայութեան կոչուած պաշտօնեաները անխտիր կը կոչէ Հայր պատուանունով .այսպէս ՝ քահանայ հայր , սրբազան հայր , պատրիարք հայր , վեհափառ հայր , եւ այլն։
Վերջին դարերու հայոց պատմութեան մէջ , հայ ժողովուրդը իր ամենէն մեծ տիտղոսը , զոր շնորհած է ազգանուէր եւ ժողովրդական մեծ կրօնականին , եղած է «Հայրիկ» անուանումը ։ Խօսքը կը վերաբերի Ամենայն հայոց հայրապետ Մկրտիչ Խրիմեան կաթողիկոսին ։ Ոչ մէկ շքանշան կրնար այդքան երկար պահել իր արժէքը, որքան՝ անփոխարինելի «Հայրիկ»ը ։ Հայ ժողովուրդը Հայր վերադիրով իր երախտագիտութիւնը հաստատած է ու պատուած իր ազգութեան եւ մշակոյթին ամենէն բարձր ծառայութիւնը մատուցած Ոսկեդարու գրիչներէն՝ պատմագիր Մովսէս Խորենացին՝ զայն կոչելով մեր Պատմահայրը ։ Արդար է եւ իրաւ, որովհետեւ ան է, որ բծախնդրօրէն ուսումնասիրած, գրած եւ մեզի աւանդած է հայ ժողովուրդի ազգային , ամբողջական եւ ճշգրիտ պատմութիւնը։
Պէտք է հաստատել,որ «Հայր»ը յատուկ ուշադրութեան առարկայ է նաեւ Աստուածային պատգամներու մէջ.«Պատուէ՛ քու հայրդ եւ մայրդ , որպէսզի բարիք գտնես եւ որպէսզի բարութեան այս երկրին վրայ ապրիս երկար կեանք , զոր քու Տէր Աստուածդ պիտի շնորհէ քեզի», (Ելից 20, 12) :
Հօր արժանիքը շատ խոր է մեր գիտակցութեան մէջ իսկ Հայրերու օրուան տօնախմբութեան միջոցառումը՝ կը նպաստէ ընտանիքի բոլոր անդամներուն միջեւ առաւել յարգանքի եւ ընտանեկան սիրոյ ամրակայման։
Համադրեց՝ Նայիրի Կարճիկեան - Մելքոնեան
 

11
 
ԹԱՏԵՐԱԽԱՂ – «Հայրերու Օր»
 
Դերակատարներ՝ Սարգիս եւ Ալիս ՝13 եւ 15 տարեկան , Հայրը եւ Մայրը : Տեսարան՝ Ճաշասենեակ մը : Սեղանին վրայ ճաշեր : Մէջտեղի պատին վրայ գրուած է՝«Ուրախ Հայրերու Օր» , եւ չորս կողմը զարդարուած : Ալիս զբաղուած է սեղանը յարդարելով:
Ալիս - Բարի իրիկուն:
Սարգիս - Որո՞ւ տարեդարձն է այսօր:
Ալիս - Մոռցա՞ր Սարգիս: Չէ՞ որ այսօր «Հայրերու Օր» է:
Սարգիս - Օ՜, ինչպէս ալ միտքէս գնաց...
Ալիս - Ե՛ս սեղանը պատրաստեցի : Դո՛ւն ալ նուէրը տուր:
(Ալիս կու տայ տետրակ մը եւ նուէրի թուղթ Սարգիսին,
Սարգիս կը նստի աթոռի մը վրայ , նուէրը ծրարելու համար) :
Սարգիս - Գիտե՞ս , Ալիս , ես շա՜տ չնչին կը տեսնեմ այս նուէրը : Մեր հայրիկը շա՜տ աւելին կ'արժէ:
Ալիս - Անշուշտ կ'արժէ : Բայց մենք մեր հայրիկին արժէքին չափով նուէր ուրկէ՞ գտնենք : Ամբողջ աշխարհ պտտինք՝ չենք գտներ:
Սարգիս - Իրաւունք ունիս , Ալիս : Ես շա՜տ կը սիրեմ մեր հայրիկը : Կարծեմ հայրիկը կու գայ :
Ալիս – Արագ , մարէ լոյսերը : (Սարգիս կը մարէ լոյսերը : Հայրը կը մտնէ , ապա՝ կը վառեն լոյսերը)
Ալիս եւ Սարգիս – Անակնկալ , անակնկալ...
Հայրը - Որո՞ւ տարեդարձն է դարձեալ:
Ալիս - Տարեդարձ չէ՛ , «Հայրերու Օր» է :
Հայրը - Անցեալ ամիս տօնեցինք «Մայրերու Օր» : Ինչ է , ալ ամէ՞ն ամիս պիտի տօնե՞նք...
Սարգիս - Մայրերու օր չէ՛ . Հայրերու Օր է:
Հայրը - (Ականջը կը մաքրէ) Արդեօ՞ք սխալ լսեցի : Ի՞նչ օր է...
Ալիս եւ Սարգիս -( Միասին բարձրաձայն) Հայրերո՛ւ Օր է :
Հայրը - Վերջապէ՜ս հայրերն ալ օր մը ունեցան : Ամէն տարի մեծ շուքով Մայրերու օր կը տօնուի , խեղճ հայրերուն մասին մտածող չկայ...
Ալիս -Ի՞նչպէս թէ հայրիկ , դուն միշտ մեր սրտերուն մէջ ես (կը գրկէ հայրը) :
Սարգիս –Մենք քեզ շատ կը սիրենք հա՜յրիկ (կը գրկէ հայրը) : Եւ այս նուէրը մեր սիրոյ արտայայտութիւնն է (կու տայ հօրը նուէրը):
Հայրը - Օ , շատ շնորհակալ եմ զաւակներս , ես ալ ձեզ շատ կը սիրեմ (կը համբուրէ զանոնք եւ կը նստի աթոռին) : Նայինք ինչ նուէր բերած էք ինծի : (Կը բանայ) Ի՞նչ տետրակ է ասիկա:
Ալիս - Ժամադրութիւններու տետրակ :
 
12

Հայրը - Բայց ես գործի ժամադրութիւններուս չեմ ուշանար :
Ալիս - Այո՛, գործի ժամադրութիւններուդ չես ուշանար , բայց կարգ մը այլ ժամադրութիւններ կը մոռնաս:
Հայրը -Ե՞ս ժամադրութիւններ կը մոռնամ...
Ալիս - Երբեմն , հայրիկ...
Հայրը - Օրինակի համար...
Ալիս - Օրինակի համար...Պատանեացի հաւաքոյթները , ծնողական ժողովները , դպրոցի ձեռնակները , հանդէսները:
Սարգիս –Տարեդարձները , պտոյտները , մարզական խաղերը :
Հայրը –Կամաց կամաց , սպասեցէք , շունչ առէք...Ես այդ բոլորը մոռցած չեմ ըլլար :
Սարգիս - Ուրեմն ինչո՞ւ ներկայ չես ըլլար , հայրիկ :
Հայրը - Որովհետեւ գործով զբաղած կ'ըլլամ : Ձեր նիւթական պէտքերը ապահովելու ետեւէն կ'ըլլամ:
Ալիս - Գիտեմ հայրիկ , թէ դուն որքան մտահոգուած ես մեր պէտքերով եւ ցերեկ-գիշեր կ'աշխատիս զանոնք ապահովելու համար : Շատ շնորհակալ ենք : Բայց մեր պէտքերը նիւթական չեն միայն : Օրինակի համար , երբ հանդէսին ես դեր մը ունենամ , բեմին վրայէն միայն քեզ եւ մայրիկը կը փնտռեմ , որովհետեւ սրահին մէջ գտնուող ժողովուրդէն միայն դուք երկուքդ զիս կը հետաքրքրէք , եւ կ'ուզեմ լաւագոյնս ընել ձեզի համար :
Սարգիս - Ես ալ շատ կը նեղուիմ , երբ Արային հայրը զիրենք պտոյտի կը տանի , մինչ դուն...
Հայրը - Տղա՛ս , Արային հայրը հարուստ է , ինքնաշարժ ունի , մինչ մենք... Սարգիս – Հայրիկ , մենք ծախսալից պտոյտներ չենք ուզեր , մենք քեզի հետ պտոյտի երթալ կ'ուզենք : Գոնէ շաբաթը մէկ անգամ , մինչեւ աղբիւր քալելով երթանք , մեզի հետ առնենք մեր ուտելիքները եւ միասին ժամանակ անցընենք:
Ալիս - Իսկ ամառը շաբաթը անգամ մը ծով երթանք :
Սարգիս - Ու ձմեռը...
Հայրը-Է՜,ձեզի բան մը ըսե՞մ.այս նուէրը ետ առէք...չեմ ուզեր:Հա՜,հա՜, հա՜...կատակ էր ըրածս : Դուք գիտէք թէ ես ձեզ շա՜տ կը սիրեմ , բայց կը խոստովանիմ թէ պէտք եղած ժամանակը չեմ անցըներ ձեզի հետ : Օ՛ն ուրեմն , պատրաստուեցէք : Վաղը առաւօտ կանուխ դաշտագնացութիւն մը պիտի ունենանք :
Ալիս եւ Սարգիս- Հէ՜... հէ ՜...
Մայրը -Կը մտնէ ձեռքին զարդարուած կարկանդակ մը)Առանց ինծի ո՞ւր կ'երթաք:
Հայրը – Սիրելիս , առանց քեզի ոչ մէկ տեղ կրնանք երթալ... (Կը հաւաքուին եւ Հայրերու Օրուան յատուկ երգ մը կ'երգեն ) :
Անի Չիւրիւքեան – Աբէլեան
 
13
Ի՞նչ Կը Մտածեն Զաւակները Իրենց Հայրիկին Մասին
3 տարեկանին. Հայրիկը ամէն բան գիտէ :
8 տարեկանին. Հայրիկը շատ բան գիտէ :
12 տարեկանին. Շատ բաներ կան որ ան չի գիտեր :
16 տարեկանին. Հայրիկը բան չի հասկնար :
22 տարեկանին. Հայրիկէս խորհուրդ հարցնեմ :
40 տարեկանին. Ա՜խ , երանի հայրիկ ունենայի :
 
Մեր Պատանի Գրիչ Շարժողները
Խմբագրութեանս համար մեծ ուրախութիւն է հրապարակել մեր պատանի գրողներու ստեղծագործութիւնները : Այս թիւին մէջ չորս պատանիներ իրենց մասնակցութիւնը կը բերեն արձակով եւ չափածոյով : Ասոնք են՝ Յովակ Աբէլեան , Լիլիթ Պոյմուշաքեան , Մեղեդի Պետրճիքեան եւ Պայքար Ղազարեան , բոլորն ալ ուսանող ՝ Քեսապի Հայ Աւետ. Նահատակաց , Հայ կաթողիկէ Բարեյուսոյ Վարժարաններու եւ Ազգ. Միացեալ Ճեմարանի : Յուսով ենք , որ Լրատուի յաջորդական թիւերուն մէջ պատանի եւ երիտասարդ գրողներու մասնակցութիւնը շօշափելի աճ կ'արձանագրէ : (Խմբ.)
 
Հեծանիւս
Ամենէն աւելի կը փափաքիմ ունենալ արագութիւն փոխող “Gear” ով հեծանիւ մը : Երբ օր մը «Mall» գացած էի ծնողքիս հետ , տեսայ այդ “gear”ով հեծանիւը , շատ սիրեցի զայն եւ հօրս ըսի . «այս հեծանիւը կ'ուզեմ» : Գինը քիչ մը սուղ էր : Հայրս ըսաւ . « տարեդարձիդ կը բերեմ» : Տարեդարձիս տակաւին ութ ամիս կար , ես պէտք էր սպասէի : Այսօր արձակուրդ է : Ես ծնողքիս հետ դարձեալ “Mall” գացի : Տեսայ , որ այդ հեծանիւը ծախուած էր : Յուսահատեցայ : Բայց երբ պաշտօնեան ըսաւ թէ գալ շաբաթ նորը պիտի գայ , ուրախացայ , որովհետեւ իմ հին հեծանիւս աւրուած էր եւ կը սպասէի նորին , որպէսզի գարնան քշէի զայն : Հիմա անհամբեր կը սպասեմ գալ շաբթուան , որպէսզի նոր հեծանիւ մը ունենամ :
Յովակ Կարօ Աբէլեան
 
14
 
                                                        Ընկերուհիս

Միջահասակ եւ ժպտուն, կը բարեւէ ամէնուն,
Նշանաձեւ աչուկներ, միշտ կայտառ ու փայլփլուն:
Պզտիկ բերան , միջակ քթիկ,
Անուշ ձայն մը ՝ շատ մեղմիկ:

Ընկերասէր ու ներող,
Հաւատարիմ , ջանասէր,
ժպտերես ու մարդասէր:

Մեծը կը յարգէ , փոքրը կը սիրէ ,
Իսկ զիս իր սրտին մէջ խո~ր պահած է :
Վստահ եմ զինք լաւ ճանչցաք : Այդպէս չէ՞...
                                                                                                       Լիլիթ Պոյմուշաքեան
 

Ապրիլ 24-ի Յիշատակը
Հայոց պատմութեան սեւ էջերը
Եթէ դարձնէք, կը տեսնէք մեր կեանքը .
Ինչերէ՜ անցեր ենք , որքա՜ն տառապեր ենք,
Իսկ հիմա այդ բոլորը մենք միշտ կը յիշենք:
 
Ապրիլ 24-ին ջարդուեր են
Մէկ ու կէս միլիոն հայեր՝ թուրքին ձեռքով:
Իսկ հիմա մենք՝ վրէժ պիտի լուծենք,
Ու մեր հողերը՝ ետ պիտի դարձնենք:
 
Ամէն տարի կը յիշենք Ապրիլ 24-ը .
Երբեք պիտի չմոռնանք այս թուականը,
Ու փաստը այն է՝ որ մենք կանք,
Պիտի մնանք ու դեռ բազմանանք:
                                                                                                          Մեղեդի Պետրճիքեան
 
15

                                                                              Մայրս

Մայրս իհծի համար ՝ Աստուած .
Դրախտային Ոգի ՝ փրկուած:
Աչքերս բացի ՝ երկու արեւ տեսայ ,
Մին ՝ հեռաւոր, միւսը ՝ շատ մօտ .
Մայր , դուն կեանքիս մէջ մեծ ճեմարան,
Զիս պահպանեցիր , եղար ինծի վահան:
 
Սիրեցիր զիս միշտ իսկ ես չեմ մոռնար
Փափուկ ափերուդ գգուանքըը անմար .
Դուն հրեշտակի ոգի , մարմնային կերպարանք ,
Սիրով միշտ լեցուն ու լուռ գուրգուրանք:
Ինծի համար դուն սուրբ վանք
Հիւանդ օրերուս ՝ դուն ինծի դեղ
Բժիշկ՝ իմ մանկութեանս անմեղ :
Բարձրացուցիր զիս դուն շատ վեր
Դարձուցիր կեանքս գուրգուրանք ու սէր:
                                                                                                                Պայքար Ղազարեան

Մշակութային Լուրեր
Այս թիւով տեղեկութիւն կու տանք ,Գրական Խմբակի ծնունդէն ետք (Մարտ 16 , 2012) Քեսապի մէջ միայն տեղի ունեցած մշակութային ձեռնարկներու ու նախաձեռնութիւններու մասին , խոստանալով յաջորդիւ տալ նաեւ համահայկական մշակութային տեղեկատուութիւն : (Խմբ.)

 16 Մարտին տեղի ունեցաւ Համազգայինի Համօ Օհանջանեան մասնաճիւղի Գրական Խմբակի առաջին հաւաքը ,որուն ընթացքին ներկայացուեցաւ
« Խմբակ» ի ծրագիրը եւ հաստատցուեցաւ աւելի քան 60 ներկաներու կողմէ : «Գրական Խմբակ» ի անդամներն են. Տիկնայք Վարդինէ Դանիէլեան եւ Անի Աբէլեան , Պարոնայք ՝ Սողոմոն Խտրեան , Արա Քէշիշեան եւ Նշան Պասմաճեան :

 16

 18 Մարտ 2012-ին Քեսապի Ս.Աստուածածին Եկեղեցւոյ Կիրակնօրեայ Դպրոցի (ՔՍԱԵԿԴ)ի ուսուցչակազմը կազմակերպեց Ուսուցչաց Տօնակատարութիւն , հրաւիրելով Կիրակնօրեայի նախկին ուսուցիչները : Գեղարուեստական յայտագրին մասնակցեցան աշակերտները պարով , երգով , ասմունքով եւ թատրոնով :

 Կազմակերպութեամբ Հայ Կաթողիկէ Բարեյուսոյ Վարժարանի (ՀԿԲՎ) մանկապարտէզի ուսուցչական կազմին , Մարտ 22ին տօնուեցաւ «Մայրերու Տօն»ը մասնակցութեամբ մանկապարտէզի երեք դասարաններու փոքրերուն . ներկայացուեցաւ գեղարուեստական կոկիկ յայտագիր:

 Մարտ 24ին տեղի ունեցաւ կիսօրեայ համագումար Լաթաքիոյ եւ Քեսապի Կիրակնօրեայ դպրոցներու ուսուցչակազմերուն:

 Կազմակերպութեամբ Ս.Օ.Խաչի «Մեղրի» մասնաճիւղի վարչութեան Կիրակի 25 Մարտ 2012-ին տեղի ունեցաւ Մայրերու Օրուան տօնակատարութիւն նուիրուած Հայ Գիրքի Տարուան : Գեղարուեստական յայտագիրը ընդգրկեց մեներգ , զուգերգ , նուագ , ասմունք եւ թատրոն՝«Հայերէն Լեզուն Օտարամոլութեան եւ Այլասերման Հոսանքին Դէմ» խորագրով: Օրուան բանախօսն էր Տիկ.Սիրվարդ Կարպուշեան , նիւթ՝«Հայ Կնոջ Դերն ու Պատկերը Մեր Ազգային Կեանքէն Ներս Երէկ եւ Այսօր » :

 Կազմակերպութեամբ «Գրական Խմբակ»ին , 13 Ապրիլ 2012-ին , Պրն.Նշան Պասմաճեան ներկայացուց «Վրէժ Գլընճեան – Թուրեան ՝ մարդը , բանաստեղծը , արձակագիրը » նիւթը Քեսապահայութեան:
Մեծ Եղեռնի 97 –ամեակին նուիրուած հաւաքներ
Ա) Ապրիլ 23-ին,միջ-դպրոցական հաւաք Հայ Աւետ.Նահատակաց Միացեալ Վարժարանին (ՀԱՄՆՎ) մէջ մասնակցութեամբ ՀԱՄՆՎ ի եւ ՀԿԲՎի աշակերտութեան :
Բ) Ապրիլ 23-ին ,Ապրիլեան Հսկում Հայ Առաքելական Ս. Աստուածածին եկեղեցւոյ մէջ:
Գ) Ապրիլ 24-ին , Հայ Աւետ.Ս.Երրորդութիւն եկեղեցւոյ մէջ Ոգեկոչում հայոց ցեղասպանութեան 97 ամեակին , երեք համայնքներու մասնակցութեամբ : Բանախօս՝ Պատուելի Սեւակ Թրաշեան : Ապա
 հոգեհանգստեան պաշտօն ՝ Ապրիլեան Յուշակոթողին առջեւ :

 17

 Կիրակի 29 Ապրիլ 2012-ին ՔՍԱԵԿԴի ուսուցչակազմը կազմակերպեց Հայ Գիրքի տարուան նուիրուած շարադրութեան մրցում մասնակցութեամբ 5րդ-8րդ կարգի աշակերտներուն:

 12 Մայիս 2012ին Հ.Մ.Ը.Մ-Ի Քեսապի մասնաճիւղի վարչութիւնն ու Սկաուտ. խորհուրդը կազմակերպեցին «Սկաուտի Օր» ձեռնարկը , ուր գեղարուեստական յայտագրէն ետք վկայուեցան Գայլ-Արծուիկները եւ Արի-Արենուշները: Ձեռնարկի աւարտին պարգեւատրուեցան մասնաճիւղի նախորդ խմբապետ -խմբապետուհիները :

 13 Մայիս 2012ին Հայ Աւետ.Միացեալ Տիկնանց վարչութեան կազմակերպութեամբ, «Մայրերու Օր» տօնուեցաւ Հայ Աւետ. Ս.Երրորդութիւն եկեղեցւոյ մէջ : Գեղարուեստական յայտագիրը կ'ընդգրկէր ՝ կենդանի պատկերներ առնուած Աստուածաշունչի մայրերէն եւ հայոց պատմութենէն , խմբերգ , զուգերգ , ասմունք եւ նուագ : Դասախօսեց Տիկ.Անի Արզումանեան , նիւթ ՝« Մայրը Պահապան Հայ Լեզուին»:

 Քեսապի Հ.Կ.Մ.ի 2011-2012 տարեշրջանի վերջին կիրակնօրեայ հաւաքը տեղի ունեցաւ կիրակի 13 Մայիսին : Միօրեայ այս բանակումի ընթացքին դասախօսեց Օր.Տիգրանուհի Քալլուկեան : Տեղի ունեցաւ նոր պաշտօններու տուչութիւն , Պատանիներու եւ Ջահակիրներու երդման արարողութիւն:

 16 Մայիս 2012-ին Ս.Օ.Խաչի «Մեղրի» մասնաճիւղի վարչութիւնը Համբարձման տօնը նշեց Սեւ Աղբիւրի Նիրվանա ճաշարանէն ներս:

 Հայ Աւետ Միացեալ Տիկնանց Վարչութիւնը 17 Մայիս 2012-ին պտոյտ մը կազմակերպեց դէպի Պաղճաղաս տօնելու համար «Համբարձումը» :

 18 մայիս 2012-ին Ս.Օ.Խաչի «Գետաշէն» մասնաճիւղը Մայրերու Օրը նշեց Գարատուրանի Ռուբէն Տէր Մինասեան ակումբէն ներս : Գեղարուեստական յայտագրէն ետք Տիկ.Անի Աբէլեան դասախօսեց «21րդ Դարու Հայ Մօր Մարտահրաւէրները» նիւթը:

 Քեսապի Հ.Ե.Ը-ի Խորհուրդը դաստիարակչական բնոյթ կրող դասախօսական շարք մը սկսաւ Քեսապի պատանիներուն եւ երիտասարդներուն համար: Առաջին ձեռնարկը տեղի ունեցաւ Մայիս 19ին , նիւթ՝ «2-3 այոներ եւ 2-3 ոչեր ըսուած 15էն 18 տարիքի միջեւ , որոնք կը կողմնորոշեն մեր ամբողջ կեանքը». դասախօս՝ Պրն Րաֆֆի Ճուրեան : Երկրորդ դասախօսութիւնը տեղի ունեցաւ Յունիս 18ին նիւթ՝«Զարգացնել մեր կարողութիւնները»: Դասխաօս՝ Օրդ. Սալբի Թիթիզեան : Դասախօսութիւնները պիտի շարունակուին յաջորդող ամիսներուն :

 Քեսապի Մանկապարտէզ-Նախակրթարաններու ամավերջի երեք հանդէսները տեղի ունեցան ՝
-Հայ Աւետ.Նահատակաց Միացեալ Վարժարան ՝ 26 Մայիսին: Մանկապարտէզէն վկայական ստացան 2 իսկ Զ. Դասարանը աւարտելու վկայագիր ՝ 2 աշակերտներ :
-Հայ Կաթողիկէ Բարեյուսոյ Վարժարան ՝ 2 Յունիսին : Մանակապարտէզէն վկայական ստացան 13 աշակերտներ իսկ 6րդ կարգը աւարտելու վկայագիր ՝ 7 աշակերտներ :
-Ազգ. Ուսումնասիրաց Միացեալ Ճեմարան ՝ 10 Յունիսին: Մանկապարտէզէն վկայական ստացան 18 աշակերտներ: Երկրորդականի ամավերջի հանդէսը տեղի պիտի ունենայ Յուլիսի 12ին:

 18

 Եղիշէ Չարենցի ծննդեան 115 եւ մահուան 75 ամեակներու առիթով «Գրական Խմբակ» ի կազմակերպութեամբ տեղի ունեցաւ դասախօսութիւն , նիւթ՝ «Եղիշէ Չարենցի Հետ» : Բանախօս՝ Տիկ. Սեւան Պետուրեան-Աշըգեան:

 1 Յունիսին ՔՍԱԵԿԴ ի ուսուցչակազմի կազմակերպութեամբ տեղի ունեցաւ Հայ Գիրքի Տարուան եւ Մանուկներու Իրաւունքներու Պաշտպանութեան Համաշխարհային Օրուան նուիրուած ձեռնարկ: Գեղարուեստական յայտագրէն ետք Արժ.Տէր Միւռոն քհնյ.Աւետիսեան բանախօսեց «Աստուածաշունչի Գիրքերը եւ Մենք» նիւթը , իսկ Տիկ. Սիլվի Ճղլեան՝ «Մանուկներու Իրաւունքները Կը Ճանչնա՞նք » նիւթը :

 25 Յունիս 2012-ին Ս.Օ.Խաչի «Մեղրի» մասնաճիւղի վարչութեան կազմակերպութեամբ տեղի ունեցաւ այցելութիւն- պտոյտ դէպի Գարատուրանի եկեղեցիներն ու ուխտատեղիները,ուր Արժ. Տէր Միւռոն Քհնյ.Աւետիսեան պատարագեց Ս.Ստեփանոս եկեղեցւոյ մէջ ,օրհնեց եւ գնահատեց «Մեղրի» եւ «Գետաշէն» մասնաճիւղերու գործունէութիւնը: Տիկ.Սեւան Մանճիկեան պատմական անդրադարձ կատարեց բոլոր եկեղեցիներուն մասին :

 25-27 Յունիս եռօրեայ այցելութեամբ Քեսապ այցելեց Հայ Աւետ. Համայնքապետ Վեր. Յարութ Սէլիմեան , որ այցելեց շրջանի Աւետ. Եկեղեցիները եւ իր պատգամը տուաւ : Վերապատուելին , ընկերակցութեամբ համայնքներու ներկայացուցիչներու , գիւղապետին եւ Ապրիլեան Յուշակողողի Յանձնախումբի անդամներուն այցելեց Քեսապի Գերեզմանատան մէջ կառուցուած Ապրիլեան Յուշակոթող:

 Բացի վերոյիշեալ ձեռնարկներէն մշակութային կեանքը աշխուժօրէն կը շարունակուի Քեսապէն ներս : Միսաքեան Մշակութային Կեդրոնը աւելի քան 5 տարի կը շարունակէ դաշնամուրի եւ Կիթառի դասընթացքները : Այս տարի այնտեղ տեղի կ'ունենայ նաեւ Պալէի դասընթացք մասնակցութեամբ երեսնեակ մը աշակերտներու : Միւս կողմէն , Համազգայինի եւ ՔՍԱԵԿԴ ի միացեալ Կանթեղ քառաձայն երգչախումբը ղեկավարութեամբ Արժ. Տէր Միւռոն Քհն. Աւետիսեանի կը պատրաստուի իր առաջին ելոյթը տալու
Յուլիսի 10ին : Մարտէն Յունիս երկարող ժամանակաշրջանին Պրն. Րաֆֆի Ճուրեանի ուսուցողութեամբ տեղի ունեցաւ Ֆրանսերէն լեզուի եռամսեայ դասընթացք կազմակերպութեամբ Համազգայինի Համօ Օհանջանեան մասնաճիւղի վարչութեան :

 Գրական Խմբակի կազմակերպութեամբ Գրական Երեկոյ մը տեղի պիտի ունենայ Յուլիսի 22ին , Սահակեան Սրահին մէջ , նուիրուած գրագէտ Զոհրապ Այնթապլեանին :

Սովորաբար լրագրի մը վերջին էջը յատկացուած կ'ըլլայ ժամանցի:Այս Լրատուն ալ պիտի ունենայ ժամանցի բաժին : Արդարեւ , հաճելին օգտակարին միացնելով , Լրատուին մէջ մնայուն տեղ պիտի ունենան «Խաչբառ»ը եւ «Հայերէն ճիշտ գրենք ու խօսինք» բաժինները:
 
Հայերէն Ճիշտ Գրենք ու Խօսինք
ԱՊԱԹԱՐՑԸ
ա) Ապաթարցը դրուած կ՝ըլլայ բայերու «կը»ին եւ «չի»ին «ը» եւ «ի» գիրերուն տեղ՝ երբ բայը ձայնաւորով սկսած է :
Փոխանակ գրելու «կը աղօթեմ» , կը գրենք՝ «կ՝աղօթեմ» :
Փոխանակ գրելու «չի ուզեր» , կը գրենք՝«չ՝ուզեր» :
բ) Հոն ուր ջնջուած գիր չկայ՝ չկայ նաեւ ապաթարց :
գ) Բաղաձայնով սկսող բայ մը բնաւ ապաթարց չ՝ունենար :
դ) Ձայնաւորով սկսող բայ մը կ՝ունենայ 12 ապաթարց հաստատականին մէջ(Սահմանականի ներկայ ՝վեց , անցեալ անկատար՝ վեց) . այսպէս՝
Կ՝աղօթեմ,կ՝աղօթես, կ՝աղօթէ , կ՝աղօթենք , կ՝աղօթէք , կ՝աղօթեն .
Կ՝աղօթէի , կ՝աղօթէիր , կ՝աղօթէր , կ՝աղօթէինք , կ՝աղօթէիք , կ՝աղօթէին .
Եւ ժխտականի մէջ ՄԻԱՅՆ ՄԷԿ ապաթարց (Սահմանական եղանակ ներկայ եզակի Գ. Դէմք) . այսպէս՝ Չեմ ուտեր , Չես ուտեր , Չ՝ուտեր (=չի ուտեր) :
 
20

Խաչբառ թիւ 001 – Պատրաստեց Րաֆֆի Ճուրեան
 

 


Հորիզոնական
1-Աւետարանէն ետք ամենէն շատ կարդացուած հայերէն գիրքը : -Յ.Թումանեանի ծննդավայրը: 2-Ստացական ածական-Մարմնի անդամ: 3-Դէմքի արդուզարդի ներկ-Արարած: 4-Ոգելից ըմպելի: 5-Հայերէն առաջին տպագիր մատեանը: 6-Վախ-Կէս հայր-Յարաբերական դերանուն: 7-Ծերանոց: 8-Մառան-Հակ.լեռ: 9-Հակ. Արեւելահայերէն՝ անոր-Սիրահար: 10-Ռուսերուն թագաւորը-Շերտ:
 

Ուղղահայեաց
1-Կէտ-Յապաղիլ: 2-Անձրեւի նախագուշակ-Առանց ձայնաւորի նկար: 3-Հայ գրագէտ՝որուն մահուան 75ամեակն է: 4-Ափ-Վախ ազդող: 5-Իջեւան: 6-Հայերէն առաջին տպագիր մատեանի հրատարակող: 7-Արեւելահայերէն՝ այդ-Էգի պէս վարուիլ: 8-Խեղաթիւրէ-Թշնամի: 9-Բերդ-Ինք: 10-Ուղղութիւն-Առանց ձայնաւորի վէմ: